da enunciación dende o común

Existe unha aporía de base que pecha toda posibilidade de crítica ao enfoque. O enfoque determina o campo discursivo, o posible na enunciación sobre o imposible. Encontrar o que un andaba buscando, o vello truco do prestidixitador da teoría formal, ou da formalidade teórica. Saírse dun marco teórico non é tan sinxelo -diríase imposible- porque non se pode pensar dende o punto cego, ou porque intentalo implica que un se enfronta á intemperie, sen a armadura conceptual forxada nas discusións longamente estudadas que constrúen a “tradición teórica”; como no xadrez, mellor se executa a apertura como se consolidou a través de tantas contendas, que se improvisa o peón da torre no primeiro movemento.

grafenlavAbordar entón o marco diferencial que se abre con certas gretas no espazo de inscrición (CsO) do significante contemporáneo dende a exclusiva visión materialista, condénanos, certamente, a caer na estreita lectura da valorización. Así, o novo -como para o pensamento máis conservador- é máis ou menos o vello -pero reinterpretado á luz do foco da temporalidade presente-. Aí non hai dúbida: o desprazamento da lóxica capitalística dende a mercantilización industrial á mercantilización do coñecemento como extensión e trasposición do límite interno do sistema -valorización do valor-. A financiarización como ámbito privilexiado para observar como a hexemonía da produción do valor se volve cara á produción significante de capital ficticio, fagocitando de paso o general intellect a tal fin. A “creatividade” que mana do campo social na interacción das subxectividades, instrumentalizada nas estratexias de innovación implementar para monopolizar temporalmente unha actividade produtiva, mobilizadas para manter con vida a dinámica de acumulación capitalista sobre a taxa de beneficio. Claro, nada novo baixo o sol.

Analizar as redes de comunicación e os seus movementos en torno dende a crítica materialista ao sistema capitalista -ou ao modo de produción capitalista-, conduce, indubidablemente, ao peche categorial da crítica do valor. E como dispositivo crítico ten toda a súa pertinencia aquí: a ilusión do antagonismo de clase diluído na democracia douspuntocerista, sen considerar unha destrución necesaria das categorías que gobernan a lóxica de reprodución capitalista –traballo, valor, produción, capital-, obviando as externalidades que a súa dinámica produce e produciu ao longo do seu reinado -ambientais, sociais e mentais, nos tres planos guattarianos-, ou pretendendo conter a potencia destrutiva con certo reformismo verde que pasaría por aceptar o desprazamento da valorización dende o material ao plano do intanxible inocuo. Aquí o problema está en que ascender na “curva de notario” [Naredo: 2006] non supón desmaterialización, senón máis ben, todo o contrario: acelerar a capacidade de consumo material gobernando a capacidade de apropiación con esa intanxibilidade financeira.

Pero e se movemos o periscopio? E se buscamos comprender a lóxica de devir dende a produción significante, rastrexando aquilo que subxace á ordenación do sistema-mundo-capitalista e fundamenta a construción do espazo estriado de/na civilización?

Os dispositivos de enunciación non estruturan o campo do posible, que implosiona no acontecemento, pero apuntalan a narrativa que lexitima o ámbito de inscrición de todas as posibles realidades. Cada arranxo constrúe os seus dispositivos para conter as liñas de fuga transdiscursivas. Os dispositivos de enunciación retroalimentan o fluxo significante hexemonizado polas estruturas reáis; é a estada que apuntala a arquitectura deste sistema-mundo. Nun sentido postestrutural, postmaterialista, habería que entender como se con-forman as vías de significación que abren -ou pechan- os campos de posibilidade do real, é dicir, analizar “a incidencia das Disposicións de enunciación” sobre as producións semióticas e subxectivas, nun contexto problemático dado” [Guattari: 2000]. O real non se dá sen un terremoto na lexitimación dos discursos, nas formas lexítimas e asentadas nun marco de posibilidade que non é outro que o que delimita unha determinada orde do discurso. A “esquerda clásica” -se serven de algo as cartografías ideólogas- ten tratado de combater o discurso hexemónico coa forma antagónica do contradiscurso, e con iso non contemplou a necesidade de subverter a propia lóxica discursiva. Porque o campo de batalla non estaba tanto no que se enunciaba, senón en como se daba o enunciado, en que regras seguía a enunciación dentro do campo epistémico da representación -ou representatividade-.

Comprenderon que a dialéctica do século XXI xa non está baseada no materialismo, senón na semántica. A semántica é o carácter principal da guerra da información. É dicir, non as palabras para a guerra, senón as palabras como guerra.

Subcomandante Marcos. Entrevista en La Tribune de Genéve, 21 de Abril. 

Cando cambia a lóxica dende o sistema massmediatizado cara formas distribuídas e autorreguladas de produción significante, forzosamente entramos nun sistema de sedimentación semiolóxico diferente. A produción de subxectividade entra nunha dinámica descoñecida onde se pode agardar o imposible -calquera cousa-, a liberación de toda potencia polos desertos, ata agora ermos, do por-vir. É esta unha greta que non se prefigura en esquemas xa coñecidos, malia que é dende a iterabilidade que produce as súas posibilidades. É o sistema de codificación o que entra nunha espiral de decadencia e móvese histérico cara a algunha outra asa. O que se derruba é “certo réxime xeneralizado da representación, unha formación sistémica que articula e condiciona as ordes discursivas, visuais, semiolóxicos… ” [J.L. Brea: 2007] Una ideoloxía

O común imponse como categoría para substituír a lóxica mercantil-produtivista que goberna a real-ización do mundo e das subxectividades. O punto de unión entón, entre comúns materiais e inmateriais, vén determinado pola súa capacidade de destituír a representación no campo do valor e no campo da ideoloxía. Trata de buscar o espazo político que redefina as formas relacionais -coa alteridade: mundo, subxectividade e socius-. Un movemento forzosamente inclusivo -malia a exclusión ou orixinaria exclusividade- na medida que é a cooperación o seu campo de batalla, a súa lóxica sistémica. O Común como espazo de inscrición de máquinas, dispositivos, institucións, formas alternas de relación.

Pero a única revolta verdadeira comeza no momento en que […] o home da multitude decide non alienar máis en favor doutro, sexa quen sexa, a parte de soberanía que lle corresponde. Soamente nese momento, asume en si mesmo, e só nel, a enteira verdade do suxeito.

Bataille. Lo que entiendo por soberanía

@danhauser

Uso de cookies

Este sitio web utiliza cookies para que usted tenga la mejor experiencia de usuario. Si continúa navegando está dando su consentimiento para la aceptación de las mencionadas cookies y la aceptación de nuestra política de cookies, pinche el enlace para mayor información.

ACEPTAR
Aviso de cookies